Arefe günü döviz ve altın alımlarında %1'lik vergiyle tanışmıştık. Dünyada bu oranda bir kambiyo vergisi var mıdır? Belki Venezuela'da filan olabilir...
Neyse aşağıda iki büyük bankamızın güncel vadeli dolar mevduatlarına uyguladıkları faizin fotoğraflarını koydum.
Yıllık Amerikan doları faizi %0.25, artı bu faiz gelirinden bir de stopaj olacak.
Buna mukabil, daha doları alırken net %1 havaya vergi ödeniyor. Vatandaş dört yıl dolarını bankada faizde tutacak ki bu %1'lik ödediği vergiyi geri alsın.
Amerika'da enflasyonun geçen sene %1,5, bu sene 0,63 civarında olduğunu da bir hesaplayın. Bankanın dolara verdiği faiz, dolar cinsinden de negatif.
-0,28 negatif dolar faizi, bir de üstüne daha alışta -1 vergi, stopaj filan derken Tüek bankacılık sisteminde bireyler için bankada dolar tutmanın maliyeti net %-1,5.
Benzer bir hesabı altın ve euro için de yapabiliriz.
Bu şartlar altında vatandaş niçin dolarını, bankacılık sisteminde tutmak istesin? Niçin kasasına almasın?
Bankacılık sisteminde bu vergilerden dolayı açılmış alış satış makasına takılmamak için niçin dolarını, eurosunu, altınını karaborsada veya bir başka deyişle tezgah altından satmasın?
TCMB'nin net rezervleri eksiye, brüt rezervleri ülkenin toplam dış yükümlülüklerinin yıllık bazda yarısına düşmüşken hangi güvenceyle vatandaş, bankasında parasını tutacak?
| 152 - 177 Gün | 0,25 | 0,25 |
| 178 - 180 Gün | 0,25 | 0,25 |
| 181 - 270 Gün | 0,25 | 0,25 |
| 271 - 300 Gün | 0,25 | 0,25 |
| 301 - 364 Gün | 0,25 | 0,25 |
Önümüzdeki haftalarda bireysel döviz ve altın mevduatlarında azalış olacak. Geçtiğimiz sene sürekli bireysel DTH artmıştı, şimdi azalıyor.
Neden?
Vatandaş sıkıştığı için bir kısmını bozup harcıyor. Ama bence önemli bir kısmı artıl hiçbir avantajı kalmamış, bir de üstüne riskleri artmış bankacılık sisteminden çıkmayı veya amiyane tabirle yastık altına kaçmayı tercih ediyor olmasın?...
Türkiye'de bu eğilim devam ettiği takdirde mevduat sahiplerinin talebine yetecek miktarda nakit döviz ve altın yok. Böylesi bir sistemden kaçışa dayanabilecek yeryüzünde bir bankacılık sektörü de yok.
Bu gidişatın bir an evvel önlenmesi, faiz üstündeki baskıların kaldırılarak TL'nin cazip hale getirilmesi ve bir an evvel bu kambiyo vergisi garabetinden mali sistemin kurtarılması gerekiyor. Yoksa... yoksasını yazmaya bile korkuyorum.
Halil Ibrahim Bayrakçı