tYapı Kredi 13 Haziran'dan itibaren 10 bin doların altında döviz hesabı açmayacağını, süresi dolanları yenilemeyeceğini aynı şekilde altındada 200 gram limit koyduğunu açıkladı.
Diğer bankalarda bu eğilimi takip edecektir.
Dünyada mevduat toplamak istemeyen tek bankacılık sistemi bizde var. Ekonominin temel mantığından uzaklaşır, emir komutayla piyasaları yönlendirmeye çalışır, milleti kör,alemi sersem sanırsanız olacağı da budur.
Bankaların mevduat toplamak istememesinin sebebi, mevcut ekonomi idaresinin zorlamasıyla ekonomik olmayan krediler vermek istememesidir.
Aylar önce işlerin bu noktaya geleceğini azıcık ekonomiden anlayan ben dahil herkes söylemişti. Şimdi çok ama çok daha kötü bir noktaya gidiyoruz.
O nokta: Türkiye'de sektör olarak bankacılığın pratikte bitmesidir. Bankalar çok primitif tüketici kredi işlemlerini yapıp, asıl yapması gereken üretim ve sanayi yatırımlarına kredi açmayı azaltacaklar.
Geçen hafta TCMB'nin doğrudan özel sektöre kredi açma haberlerini bu minvalde okumak gerekiyor.
Merkez bankasının bu tip bir işe soyunması ne demek şöyle özetleyeyim:
Mesela Pepsi gibi bir meşrubat fabrikasısınız, dağıtımcı şirketlere mal veriyorsunuz. Dağıtımcılar depo kiralıyor, kamyon alıyor, işçi çalıştırıyor ki sizden aldıkları pempsileri bakkala satsın. Sonra birden fabrika doğrudan bakkala satışa başlıyor.
O dağıtımcının artık iş şevki kalır mı? O dağıtımcı fabrikayla rekabet edebilir mi? O dağıtımcı dur daha fazla kamyon alayım, daha fazla satış yapayım, daha düzgün alıcılara ulaşayım filan der mi?
Daha önce dağıtımcıların batak olarak gördükleri bakkallara Pempsi mal ver diye zorluyordu. Pempsinin asıl yöneticisinin dağıtım şirketleri (kamu bankaları) diğer özel dağıtım şirketlerinin alanlarına girip ucuz işletme maliyetinin de altında mal dağıtıp, ticareti baltalıyordu.
Şimdi direk fabrika özel dağıtım şirketlerine rakip oldu ki bu da tuzu biberi oldu hadisenin.
Doğal olarak bu piyasada kim kalır?
Kim parasını böyle bir pazarda riske atar?
Ben söyleyeyim hiç kimse. Aklı olan kim varsa "Ne halin varsa gör deyip ufak ufak piyasadan çekilir". Ahan da olan bu şimdi...
Halil İbrahim Bayrakçı