Kırk Yıl, Almanya Mektupları, Saray ve Ötesi | Halit Ziya Uşaklıgil
Halit Ziya Uşaklıgil'in Edebiyatçı, Romancı kimliğini bilmeyen yoktur. O aynı zamanda üst düzey bir Osmanlı bürokratıydı ve bu pek bilinmez. O, Sultan Reşat dönemi Saray "Başkatibi" olan olarak görev yapmıştır.
Bu üç kitabı şunun için okumalıyız. Osmanlının sön yılları ile 2021 yılı Türkiye'si arasında ne yazık ki pek fark olmadığını görüyorsunuz.
Bugün nasıl çok sayıda "Saray Danışmanı", bitik hazineden maaş alıp şakşakçılık ediyorsa, o gün de "Saray Sandalyesi "sahipleri, hiç bir işlevi olmayan kadrolardan maaş alıyor.
Dalkavukluk, adam kayırmaca, araya birilerini koyma, liyakatsizlik o günde varmış bugün de var.
Hurafecilik yine hem yönetim kadrosunu hem halkı o gün de uyutmuş bugün de uyutuyor.
Halit Ziya hatıratlarında sadece Sultan Reşat dönemini anlatmıyor Abdülhamit dönemini de anlatıyor zaman zaman. Saray israfı o gün de bugün de birebir aynı.
Nihayetinde iflas etmiş ekonomi, halkın perişanlığı, ordunun saçma sapan gereksiz kullanımı, (İttihatçılarda da olay farklı değil), perişan hale düşmüş halk ve yıkılan bir devlet.
Halit Ziya yazı ustalığı ile o kadar güzel anlatmış ki yaşadıklarını, tanıklıklarını, duymuşluklarını.. İnsan okumaya doyamıyor.
Dil o dönemin Türkçesi, bana ağır gelmedi ancak yaşayan Türkçe de değil. Biliyorsunuz ben geçmiş dönemlere ait her türlü eserin, günümüzde yaşayan dile, yani lise çağındaki bir gencin sokakta, sohbette, aile içinde kullandığı dile dönüştürülmesinden yanayım. YKB editörü olaydım bu halde basmazdım bu muhteşem eserleri. Bu kitapları lisede edebiyata, tarihe meraklı bir gencin kucağına koyup, sözlüğe ihtiyaç duymadan okumasından yanayım.
Bugün "Saray ve Ötesi" isimli hatırattan iki ayrı paragraf paylaştım. Merak edenine dil ve içerik hakkında bir fikir vermesi için. (Sayfamda geriye gidip görebilirsiniz). Bu eserler ibretle okunmalı, çok önemli.
Bu kitaplar bir haftamın bilgilenerek keyifle geçmesine neden oldu. Arada sırada yeniden en baştan okunacak ya da bazı bölümlerine tekrar tekrar bakılacak eserler.
Meraklısına tavsiye ediyorum...