Bir gün gevezenin biri Sokrates’e gelir. ‘Ustad konuşma dersi almak istiyorum’ der. Sokrates gevezeden herkese verdiğim ders ücretinin iki katını ister. Geveze ‘niye Üstadım’ der. Sokrates ‘iyi de ben sana önce susmasını sonra konuşmasını öğreneceğim’ der. Biraz sussanız çenenizi tutsaniz ne iyi olur . Her konuştuğunuzda batıyorsunuz.
Söz ağızdan çıkana kadar sizin esiriniz ağızdan çıktıktan sonra siz o sözün esiri olursunuz unutmayın.
Susmak yerine konuşmuş olmak için konuşursanız çam üstüne çam devirirsiniz.
Söz içinizde yer eden unutamadığınız bellek altına yerleşmiş duyguları da açığa çıkarır.
Yok öyle ağzımdan yanlış çıktı demek. Çıkarmayacaksın ki o söz esiriniz olarak kalsın. Ağzınızdan çıkardığınız her sözün bir bedeli olur.
“Söz ola kese savaşı
Söz ola bitire başı
Söz ola ağılı aşı
Bal ile yağ ede bir söz”
İllaki bir söz edeceksiniz o ağulu aşı bal eylemeli. Seninki savaş çıkarıyorsa o zaman sözün çıktığı yeri dikeceksin.
Sokrates “ kimseye birşey öğretmem sadece onların düşünmesini sağlarım” diyor. Biz de kimseye konuşmayı öğretmek niyetinde değiliz elbette. Sadece düşünün konuştuklarınız nereye gidiyor kimin işine yarıyor.
Söz ağızdan çıktı artık o sözün esiri durumundasınız. Bunu düzeltmek için ayrı bir çaba sarfedeceksiniz. Bu söz kendi içinizde bile tartışmalara gruplaşmamalara sebep olacaksa bir de susmayı tercih edin. “ Ben yaptım ben başardım ben ikna ettim” diye caka satmak arzusu içinizdeki şeytanı dışarıya çıkarıyor.
“Söz ilaç gibidir, gereği kadar sarf edilirse fayda verir, gerektiğinden fazlası ise zarara sebep olur.” ilâcı dozunda kullanmanız gerek. Fazla doz vererek hastayı iyileştirme yerine daha çok hasta edebilirsiniz. Siz de sözünüzü ilaç gibi düşünün. Gereksiz yersiz konuşmalar hastalığınızı bulaştırma riski taşır.
Elbette herkes hata yapar. Lakin herkes aynı model hataları devamlı yapıyorsa orada önemli bir sıkıntı var demektir. Hata yapma lüksünü hata yapma israfına dönüştürmek içinde bulunduğunuz topluluğa zarar verir.
Benim hatam belki sadece beni bağlar ama bazılarının hataları koskoca bir camiayı bağlayabilir.
Doğan Ay