'Korkuyorum' diyenden şüphe etme,
'Şüphe tanımıyorum' diyenden kork.Erich Fried
Panzehir, 1974
Fanatizm bir şeyi çok beğenmek veya bir şeyin doğruluğundan emin olmak değildir.
Fanatizm bir konu hakkında kendi görüşü hariç başka görüşlere varoluş hakkı tanımamaktır.
Bakın burada kabullenmemektir demiyorum.
Bir konuda görüşünüze, bilginize, kendi doğrularınıza çok güvenebilirsiniz.
Hatta başka görüş ve doğruları da kabullenmeyebilir ve benimsemezsiniz. Çünkü zaten benimseseniz kendi görüşünüzün doğruluğunda kesin fikir sahibi olmadığınızı gösterir.
Ama fanatik insan başkasının bir husus hakkında farklı düşünme hakkını gasp eder kendince.
O konuda tek mutlak gerçeğin kendi görüşü olduğuna inanır.
Burada 'inanmak' fiilini çok şuurlu kullanıyorum, zira fanatik olmak için bilgi gerekmez.
Batıl, her tür mantık ve bilgiyi yok sayan inanç fanatizm için kafidir.
Örneğin fanatik bir dinci, hoş görülü, başkalarının dini görüşüne saygılı bir dindardan daha dindar değildir.
Veya savunduğu her hangi fikri bilgi ile şuurluca savunan biri, o görüşü bilgisiz, şuursuz, kuru slogandan öte gidemeyen bir cahilden daha az benimsemiş de değildir.
Bir insanın her hangi bir konuda kendi düşünceleri sorgulaması o konuya inancını ve samimiyetini azaltmaz aksine, çoğaltır. Zira görüşüne güvenen insan düşüncelerinin sonunda doğru çıkacağına güvenerek onları sorgulamaktan korkmaz. Yanılıp yanlış düşündüğünü keşfedecek olsa bile, sorgulama sonunda doğruya varacağı için endişelenmez.
Ancak cahil, yobaz (sadece dini konularda değil), neyi neden savunduğunu bilmeyen, cehaleti kutsayanlar sefilliklerini sloganların gürültüsüne, sembollerin karmaşıklığına veya bazı sözde veya gerçek 'Kanaat Önderlerinin' görüntü ve isimlerine saklarlar.
Bu her slogan atan, her sembol sergileyen, her 'Kanaat Önderi' ile resim çekinen şuursuz cahil manasına gelmez (her ne kadar bu büyük çoğunluk için geçerli olsa da).
Bu sadece bu tiplerin şuurlu yapanların aksine vurgu yapmak için sloganda kısa dar kalıplarla ifade edilen düşüncelerin aslında ne demek olduğunu, sergiledikleri sembolün manasını veya poz verdikleri 'Kanaat Önderinin' neden bahsettiğini, onu neden savunduğunu bilmediğini gösterir.
Yani uzun lafın kısası;
neyi neden savunduğunuzu bilin.
Sorgulamaktan korkmayın.
Slogan atarak, sembol yaparak, birileri ile poz vererek bir görüşü temsil ettiğinizi düşünebilirsiniz ama inanın ancak sorana neyi neden savunduğunuzu mantık ve bilgi ile izah edebiliyorsanız bir görüşü temsil ettiğiniz söylenilir