Çin'in şimdiki lideri Xi Jinping başa geldiğinden beri, Çin bütün azınlıklara, bunlar içinde de özellikle Doğu Türkistan'daki Türk nüfusa aşırı baskı uygulamaya başlayıp, birçoğunu "Yeniden Eğitim" adı altında GULAG benzeri kamplara atıp işkencelerle Çinlileştirme çabasına girişti. Başta bu konuyla ilgili pek bilgi sızmıyordu. Ama hiçbir gerçek uzun süre gizli kalamadığı gibi, bu uygulamalar da çeşitli kaynaklardan dünya kamuoyuna taşındı. Aşağıdaki yazıda, bu coğrafyanın kısa bir tarihi sürecini verip günümüzdeki yasal düzenek ile bu uygulamaların neden yasa dışı, hepsinin ötesinde insanlık dışı olduğunu anlatmaya çalışacağım.

Bugün bizim Doğu Türkistan, Çin'in ise Xinjiang diye adlandırdığı yer Taklamakan Çölünü çevreleyen topraklardır. Bu alanın bilinen ilk sakinleri çeşitli şehir devletleri kurmuş olan Hint-Aryan ve Tibet halklarıdır. Söz konusu şehir devletleri, haritada hâkim oldukları bölgeleri belirleyen renk kodlarıyla gösterilen 6 şehir devletidir. Bu nedenle Uygurlar bu bölgeden "altı şehr" diye söz ederler. Bu şehir yönetimleri, eski dönemlerden başlayarak Bozkır merkezli Türk ve Moğol kökenli devletlerin, kimi zaman da Çin kaynaklı hanedanların etkisi altında kalmış, vergi vermiştir.

​İnsanlar bilgi, duygu ve düşüncelerini söz ile aktarırlar ve evreni bildikleri söz ölçüsünce algılayıp anlayabilirler. Yazı da "sözün" bir yere tutturularak saklanması yöntemlerinden biridir.

Dünya tarihinde yazı dediğimiz araç birkaç tasnife ayrılır. Türkiye'de genel olarak hepsine alfabe denmekle birlikte, aslında bütün yazı dizgeleri alfabe değildir.

Bu yazı, yazı dizgeleriyle ilgili tam bir bilimsel yazı değil. Ancak doğru bir anlayışın oluşması için yazı sistemleri ile ilgili iyi bir bilgi sağlamasını amaçlıyor. 

Yazı dizgelerini önce ikiye ayırmak gerekiyor.