MÜZİK LAKIRDILARIM 6

Gerçeğe gönül verip de,
Kalbin karanlık dehlizlerini görenler
Kendilerinden mutlaka bilirler;
Eğer bir kadın kederler içinde
Ağlayarak, kimseye belli etmeden,
Alışkanlığa ve sağduyuya inat,
Bir gün aynaya bakmayı bırakırsa
O zaman acısı ciddidir gerçekten
(İkinci şarkı, S: 38)

PUŞKİN'in bu eserini, Rus klasik müziğinin babası Mihail İvanoviç GLİNKA, operaya uyarlar. Eserdeki beş şarkı beş perde olarak 1842 yılında St. Petersburg'ta sahnelenir.

Hikayede hemen hemen tüm halkların folklorunda bulunan motifler vardır: Evlilik çağındaki bir prenses (LUDMİLA), bir büyücü tarafından kaçırılır. Kral kendi kızını kurtaranla kızını evlendireceğini söylerHikayede bir kahraman mert aşık (RUSLAN) vardır. Prensese talip olan diğerleri ise iyi insanlar değildir.

Prenses aramaya çıkılır, hikayede bir iyi kalpli büyücü "Finn" vardır ve onun da ayrı bir aşk hikayesi sunulur kısaca,bir de kötü kalpli büyücü "Çernamor" vardır prensesi kaçıran. .

Hikaye eski bir Rus masalından Puşkin tarafından 1820'de dokunmuş, GLİNKA tarafından da bestelenmiştir.

Mihail İvanoviç GLİNKA, iyi bir RUS milliyetçisidir, bir süre İtalya'da yaşar, sonra da Almanya'da. Buralarda gördüğü ve hayran kaldığıromantik operaları Rusya'da Rus kültürü ile bestelemek ister.

"Ciddi bir vazifemiz var. Kendi stilimizi yaratmak ve Rus opera müziği için yeni bir yol açmamız lazım"diyerek çalışmaya başlar, operaların yanı sıra, oda müzikleri, senfoniler üzerine de kendini yorar.

"Ruslan ve Ludmila" operası onun ikinci operasıdır bildiğim kadarıyla ve bu opera Rus eleştirmenler tarafından "fazla yenilikçi" bulunur yerden yere vurulur.(Malumunuz her yenilikçilik, doğu toplumlarında ezilmeye çalışılır.)

Bunun üzerine GLİNKA, sonraki müzik hayatını, Fransa, İspanya, Almanya Polonya gibi farklı farklı ülkelerde geçirir, çalışmalarını sürdürür.53 yaşında vefat eder, öldüğü Berlin'e gömülür, daha sonra mezarı St. Petersburg'a taşınır.

Geçenlerde bu operanın bölümlerinden 3 CD den oluşan bir albüm buldum (MP3 olarak) iki kez dinledim. PUŞKİN'in kapağını paylaştığım ancak baskısı tükenmiş olan eserini de bir yerlerden getirip keyifle okudum.

Bir zamanlar Rusya'da yerden yere vurulan GLİNKA, yıllar sonra Rusya'da adına ödüller konulan, "Rus klasik müziğinin 'Kurucusu' ya da 'Babası' olarak"anılmaktadır.

Kıssadan hisse:

- Bir toplumda "Yenilikçilik" ilk başta tepki çekse deyıllar sonra değeri anlaşılır. Yerden yere vurulan baş tacı edilebilir.

- Bizim masallarımız, destanlarımız arasında operaya tiyatroya uyarlanacak yüzlerce hikaye vardır. Bunlar üzerinde çalışarakGLİNKA'nındediği gibi: "Ciddi bir vazifemiz var. Kendi stilimizi yaratmak ve TÜRK opera müziği için yeni bir yol açmamız lazım" ideolojisi ile çalışmalar yapmak gerekir.