Suriye Türkmenlerinin Geleceği ve Varlığı
Suriye Türkmenlerinin Geleceği ve Varlığı
Yıllardır unutulan Suriye Türkmenler'i, Suriye'de asimilasyon ve yok etme politikalarına kurban gidiyorlar. Türk Hükümeti'nin, Türkiye halkının desteğini bekliyorlar Suriye Turkmenleri . Suriye'de muhaliflerin yanında olan, Suriye Türkmenleri şu anda çatışmalardan en çok zarar gören toplulukların başında geliyor. Çatışmaların yoğunlaştığı Halep , Lazkiye ve Humus'ta özellikle Türkmen mahallesi Bab Amro'da baskının arttığı ve yüzlerce Türkmen'in çatışmalarda öldüğü haberle arasında. Rejimin şimdi Türkmen'leri kökten yok etmek için bastırdığını bugüne kadar 4000 den fazla Türkmen'in hayatını kaybettiği ve akan bu kanın durmasını, Suriye Turkmenleri bekliyor .
Suriye'de bir iç savaş durumunda en ciddi tehlike ile karşı karşıya kalacak olan toplum Suriye Türkmenlerı toplumudur.
Çünkü Türkmenler bir iç savaşa en az hazırlıklı, en az örgütlü, ayrılıkçı siyasal bilinçleri en zayıf, "sadık vatandaş kültürünü" benimsemiş grup olarak ön plana çıkmaktadır. Suriye Türkmenleri yoğun olarak sırasıyla Halep, Lazkiye, Humus, Hama, Şam Rakka ve İdlib'de yaşamaktadırlar.
Suriye'deki Türkmen nüfusunun 3,5 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Bunlar arasında milli bilincini kaybetmeyenler 2 milyon kadarken 1,5 milyon Türkmen de asimile olmuştur. 1,5 milyon Suriyeli Türkmen Türkçe konuşmaktadır. Bu nedenle Türkmenlerin birbirleri ile iletişim kurmaları engellenmektedir. Özellikle Şam, Hama, Humus ve Halep Türkmenleri Esad rejimine karşı protestolara katılmışlardır. Muhaliflerin siyasallaşma sürecine'de Türkmenler bu süreçten dışlanmışlardır.
Suriye'de çıkacak bir iç savaşta Halep Türkmenleri başta PKK olmak üzere diğer Kürt partilerinin tehdidi altındadır. Lazkiye Türkmenleri, diğer bir ifade ile Bayır-Bucak Türkmenleri ise Nusayri tehdidi altındadır. Eğer Esad iktidarda kalmayı başarırsa en büyük fatura Turkmenlera kesilecek gibi görünüyor. Zira Suriye'de olaylar patlamak vermeden dahi Türkmenler Esad'ın gözünde "Türk ajanıydı." Devamlı baskı görüyorlardı.
Suriye´de Toplam 523 Türkmen köyü vardır , Suriye hükümeti, son yıllarda Türkmençe köy ve yer adlarını Arapça´ya çevirdi.
Suriye´de Türkmençe eğitim yapan okullar olmadığı gibi. Türkmenleri bir arada tutan her hangi bir teşkilat da yoktur. Köy ve kasabalarda yaşayan Türkmenler kendi aralarında Türkmençe konuşmayı sürdürürler. Suriye Türkmenleri, şiveleri ve edebiyatları bakımından Türkiye´nin bir uzantısı gibidirler. Suriye´de konuşulan ağız da, Hatay bölgesinde konuşulan Türkmen ağızlarının bir devamı niteliğindedir. Hama ve Humus Türkmenlerinin şivesi eski Osmanlı diline daha yakındır.
• Lazkiye Türkmenleri: Hatay ağzı ile konuşan ve milli kimliklerini muhafaza eden Türkmen grubu. Yaklaşık 70 civarında Türkmen köyü bulunuyor. Köylüler kendi aralarında Türkmençe konuşuyorlar. Hemen hemen hepsinin Hatay'da akrabası var.
• Halep Türkmenleri: Gaziantep ağzı ile öztürkçe konuşan, milli kimliklerini muhafaza eden Türkmen grubu .
• Hama ve Humus Türkmenleri: şiveleri eski Osmanlı diline daha yakındır, Suriye'nin en yoğun asimilasyona maruz kalan Türkmenleri.
• Rakka Türkleri : Şanlıurfa ağzı ile konuşuyorlar. Bu ayni zamanda Kerkük ağzına yakın bir Türkmençe. İdlip Türkleri Hatay'ın güney batısında yerleşikler ve büyük ölçüde asimile olmuş durumdalar. Türkmen olduklarını bilmekle beraber Arapça konuşuyorlar.
• Haseke Türkmenleri: Nusaybin'in altıdır. Türk kökenli aileler var ama asimilasyona maruz kalan Türkmenleri• Kunteyra Bölgesi Türkmenleri : Burası Filistin sınırına çok yakındır. Kafkasya´dan gelenler 1878´de buraya yerleştirilen bağlı bazı Türkmen köyleri vardır.
• Şam ve Draa Türkmenleri : Şehirde Türkmenlerin oturduğu büyük bir mahalle bulunmaktadır. Ayrıca Horan ovasında da Türkmenler vardır.
• Golan Türkmenleri: 1967 İsrail- Suriye savaşı sırasında Golan Tepeleri'nden sürülen Türkmenlerdir. Su kaynaklarının önemi yüzünden Golan'da Türkmen köyleri bombalandı. Şam'a sürüldüler. En acınacak durumda olanlar bunlardır.
Barakalarda, varoşlarda yaşıyorlar. Türkçe konuşan ve en Türkçü grup bunlardır. Bir gün yaşadıkları topraklara dönme ümidini taşımaktadırlar. Bunlar Kafkasya'dan sürgünden gelen Çeçenler'le yaşamaktalar.
Türkmenler bu topraklarda Suriye"de devletler kurmuş, her anlamda tarihi süreçte yer almışlardır. Bu durum, Türkiye'nin yıllardır ihmal ettiği Suriye Türkmenleri'ne sahip çıkması, onların yanında yer alması için tarihi bir fırsattır.
Sonuç olarak Suriye Türkmenleri bir yandan PYD ve IŞİD gibi, ya da İhvan farklı grupların hâkimiyeti altına girerken, bir yandan da topraklarını terk etmek zorunda kalmaktadırlar. Diğer Arap ve kurtler gibi örgütlü gruplarla kıyaslandığında organizasyon açısından yetersiz kalan ve asimilasyona uğralamalarından dolayı güçlü bir liderin olmayışı her geçen gün Türkmenlerdeki kayıpları artırmaktadır.
Dr.Muhtar FATIH BEYDILI
Sayfamızda yayımlanan yazıları kaçırmamanız için yayınımıza abone olun.
Aboneliğinizi istediğiniz zaman sonlandırabilirsiniz.