Oruç Sadece Aç ve Susuz Kalmak mıdır?

Hadislerden de açıkça görüleceği üzere oruç ibadeti sadece aç ve susuz kalmaktan ibaret değildir. Oruçlu kimse elini, belini, dilini her türlü ahlak dışı, haram işlerden ve sözlerden sakınmalıdır, her türlü yanlış ve faydasız işleri terk etmelidir.

 İçerisinde bulunduğumuz mübarek Ramazan ayında birçok TV programlarında, konferanslarda, panellerde Ramazan ayı ile ilgili konuşmalar yapılmakta, oruç hakkında bilgilendirmeler yapılmaktadır. Ramazan ayının öneminden, yapılmakta olan oruç ibadeti hakkında konuşmalar devam etmektedir. Özellikle TV programlarında bu işin " cılkı " çıkarılmaktadır bazen...

​Merhaba değerli okur,

İçerisinde bulunduğumuz mübarek Ramazan ayında birçok TV programlarında, konferanslarda, panellerde Ramazan ayı ile ilgili konuşmalar yapılmakta, oruç hakkında bilgilendirmeler yapılmaktadır. Ramazan ayının öneminden, yapılmakta olan oruç ibadeti hakkında konuşmalar devam etmektedir. Özellikle TV programlarında bu işin "cılkı" çıkarılmaktadır bazen. Bakıyoruz TV programlarına olur olmadık sorular sorulmaktadır. Bunun yanında da sürekli olarak "şunu yapsam oruç bozulur mu, bunu yapmasam oruç kabul olur mu, orucu ne ile açmalıyım?" şeklinde yıllardır aynı sorular sorulmaktadır. TV programlarındaki hocalara hiç kimse şunu sormuyor "Hocam, oruç ibadeti sadece aç ve susuz kalmaktan ibaret midir?" Evet değerli okur bugünkü yazımda bu konuyu ayet ve hadisler ışığında kısaca irdelemeye çalışacağız.

Öncelikle "ORUÇ" kelimesinin sözlük anlamından bahsederek başlayalım. Oruç; terk etmek, uzak durmak ve yasaklamak anlamlarına gelir. Başka bir tanımlama yapacak olursak oruç; yeme, içme ve cinsel ilişki gibi meşru davranışlardan Allah'a yakınlaşma amacıyla uzak durmaktır diyebiliriz. Oruç ibadetinin yeme, içme ve cinsel ilişki gibi meşru davranışlardan uzak durmak anlamına geldiğini ayetlerde açıkça görmekteyiz. (Bakara Suresi / 187.Ayet)

Oruç kelimesinin sözlük anlamından yola çıkarak bir yorum yapacak olursak insanın nefsi isteklerinden bir süreliğine uzak durmak suretiyle Allah'a yakınlaşma amacı olduğu görülecektir. Temel olarak baktığımızda oruç ibadetinin ana hatları bu çerçevede şekillenmektedir. Peki, şimdi oruç ibadetini ayetler ve sözlük manaları ışığında inceledikten sonra konu başlığımızın içeriğine dönelim. Oruç ibadeti sadece aç ve susuz kalmak, cinsel ilişkiden uzak durmaktan mı ibarettir? Oruç ibadetinde sadece bu üç maddenin belirttiği isteklerden uzak durmaktan ibaret midir? Gelin bu konuyu yine bir ayeti ele alarak değerlendirelim.

"Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki muttakiler olursunuz." (Bakara Suresi / 184.ayet) Bu ayetten yola çıkarak baktığımız zaman orucun temel amacı kişiyi her türlü ahlaki kirlerden arındırıp imanını kuvvetlendirmek ve takva sahibi olmasını sağlamaktır. (Bkz. Muttaki, Takva) Bu yüzden oruç ibadetini yerine getiren kişi orucun amacına zarar verecek, hatta yok edecek davranışlardan kaçınmalı, gözünü, kulağını, dilini ve bütün organlarını haramlardan, Allah'ın yasakladığı şeylerden koruması gerekmektedir. İşte bu yüzdendir ki İslam âlimleri kabul olunmaya layık orucun yeme, içme ve cinsek ilişkiyi terk etmenin yanında bütün organlarını haramlardan uzak tutarak yerine getirilen oruç olduğunu belirtmişlerdir.

Bu konuda Hz. Muhammed (S.A.V.)'in bir Hadisini zikretmek konuyu açıklamamıza yardımcı olacaktır."Oruç bir kalkandır. Bu yüzden oruçlu olduğumuzda ahlak dışı, kötü sözler söylemeyin, bilinçsizce davranmayın. Size birisi hakaret eder ve sataşırsa sadece birkaç defa ' Ben Oruçluyum ' demekle yetinin, siz de onun seviyesine düşmeyin." (Buhari, Savm,9; Müslim, Sıyam,30"

"Yalan konuşmayı veya yalanla iş yapmayı bırakmayan kimse unutmamalıdır ki Allah'ın onun aç ve susuz kalmasına ihtiyacı yoktur." (Buhari)

"Öyle bilinçsiz oruç tutanlar vardır k, tuttuğu oruçtan eline geçen sadece açlıktır." (İbn Mace)

Hadislerden de açıkça görüleceği üzere oruç ibadeti sadece aç ve susuz kalmaktan ibaret değildir. Oruçlu kimse elini, belini, dilini her türlü ahlak dışı, haram işlerden ve sözlerden sakınmalıdır, her türlü yanlış ve faydasız işleri terk etmelidir.

Peygamber Efendimizin hadislerde de zikrettiği gibi oruç tutan bir kimsenin yalan söylemesi, yalanla iş yapması durumunda Allah'ın onun tuttuğu oruca ihtiyacı yoktur. Onun bu oruçtan eline geçen sadece açlık olduğunu yine hadislerden görmekteyiz.

Oruç ibadetindeki en temel amacı zikredecek olursak;aç ve susuzlukla nefsin arzularını dizginlemek, kişiyi kötülüğe sürükleyen nefsi üst seviyede bir dinginliğe ve huzura eriştirmektir. Ramazanı bu şekilde geçirerek aklımızda kalbimizde yer edinen, Allah'ın yasakladığı sözleri, fiilleri, istekleri silip atmak suretiyle bu yaşam tarzını tüm ömrüne yansıtmak bir Müslüman'ın en temel hedefi olmalıdır.

Bizlere de bir Müslüman olarak oruçlarımızı en güzel biçimde tutup, bu mübarek aydan en güzel kazançları elde ederek; ruhumuzu, nefsimizi, zihnimizi kötü ve boş işlerden arındırıp mutluluğa ve huzura kavuşmak nasip olur inşallah.

Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle değerli okur… Selam ve dua ile.