İnsan sermayesi, tek tek insanların üretim kapasitelerinin ölçüsüdür. Bir ülkede ortalama insan sermayesi 10 ise, bir milyon kişinin insan sermayesi on milyon olur. Sosyal sermaye böyle değil. Tek kişinin sosyal sermayesi her zaman sıfır. On milyon kişi de tek tek ele alındıklarında yine sıfır... Robinson Crusoe'nun sosyal sermayesi, Cuma ortaya çıkıncaya kadar sıfırdır. Cuma'nınki de öyle. Sosyal sermaye bir araya geldiklerinde doğuyor. Toplum sermayesi toplum varsa var.

Demokrasi mafya ahlak kalkınma sosyal sermaye

Türkiye "az gelişmiş ülke" olduğunu galiba 1960 darbesinden sonra fark etti. O güne kadar kalkınmışlık, geri kalmışlık pek gündemde değildi. Darbeden sonra fikirlerimizin şirazesi çözüldü. Hani 1980 darbesinde her şeyden anlayıp her şeyin doğrusunu bilen yüce liderimiz Kenan Evren'in bize bol geldiğini söylediği anayasa işte o 27 Mayıs anayasasıdır. Bizler onun sağladığı fikir hürriyeti içinde geri kalmışlığımızı keşfettik.

Etilerden geri miyiz?

Sonradan batılılar daha politik olmaya karar verdi ve bize "geri kalmış" veya "az gelişmiş" yerine "gelişmekte olan" denmeğe başlandı… 60 sonrasının prenslerinden Atila Karaosmanoğlu, İtalya'yı yakalamamız için birkaç bin yıla ihtiyacımız olduğunu söylemişti ve bu pek hoşumuza gitmemişti.

O günlerde bir taksi şoförünün bana "yahu biz Etilerden de mi geriyiz?" diye sorduğunu hatırlıyorum. Bu kıyas Karaosmanoğlu'nun aklına gelmemişti zahir.

Kimi tarihçilere göre 623 yıl kimilerine göre ise 620 yıl hükmünü süldüren Osmanlı Devleti kuruluşunun akabinde fethi politikaları sahiplenerek üç kıtaya hükmeden bir imparatorluk haline gelmişti. 16. yüzyılın sonlarına kadar olan dönemde fethiler devam etmiş ancak ordu, maliye ve nizamda oluşan aksaklık ve bozulmalar nedeniyle 17. başlarında durmuştu. Bu döneme kadar fethettikleri topraklarla zafer ve savaş kazanan Osmanlı ordusu artık savunma savaşlarıyla destan yazmakta, bozulmuş olan orduyu nizama sokup kahramanlaşan komutanlarıyla anılmaktaydı. Kanije savunması ve Tiryaki Hasan Paşa, Plevne savunması ve Gazi Osman Paşa hatta Anafartalar savunması ve Mustafa Kemal gibi örnekler Osmanlı tarihinde ehemmiyetli müdafaa savaşlarıydı. Bu savaşların destanlaşmasını sağlayan savaşların kazanılması değil, şartlar ışığında verilen mücadelenin kutsallığıdır. Bu yazının ilk bölümünde Tiryaki Hasan Paşa ve Kanije savunmasını ele alacağız.

Taraflar 

Roma Germen Avusturya Macaristan 

İmparatorluğu Arşidüklüğü Malta, Hırvatlar 

----------------------------------------------------------------- 

Osmanlı İmparatorluğu